شهر باستانی حریره یکی از جاذبههای تاریخی کیش است که در شمال این جزیره جای دارد. این شهر تاریخی همهروزه پذیرای گردشگران بسیاری است که علاوه بر خرید و ورزشهای آبی، به مکانهای تاریخی نیز علاقهمند هستند.
فهرست مطالب
در میانههای سده چهارم (۳۵۶ هجری قمری) بندر تجاری – اقتصادی سیراف ویران شد و بازرگانان سیرافی با توجه به موقعیت ویژهٔ خود به دنبال مأمنی دیگر توانستند جای پای خود را در جزیره کیش محکم کنند، که این امر منجر به ایجاد شهر حریره شد.
این شهر باستانی که قدمتی بیش ۸۰۰ سال دارد، در قرون چهار تا ده هجری قمری، در سالهای اوج و دوران طلایی خویش بوده است. سالهایی که بهواسطه پهلوگیری کشتیهای فراوان، دوران اوج شلوغی جزیره کیش هم محسوب میشوند.
شهر تاریخی حریره، در دوره ایلخانیان هم از ارزش ویژه برخوردار بوده است و بارها مورد بازسازی قرار میگیرد. به همین خاطر، شهر حریره تا حدود ۵۰۰ سال همچنان در کانون توجهات بوده است.
بهواسطه رونق شهر و موقعیت ویژه حریره در عصر طلاییاش، در کاوشهای باستانی بهعملآمده از این شهر، تعدادی سکه قدیمی و آثار باستانی ارزشمند همچون ظروف چینی و غیره یافت شده است.
این شهر در بسیاری از نسخ و کتب قدیمی که توسط گردشگران نوشتهشده است، شهری آباد و باشکوه بوده است. بهواسطه همین سرسبزیها و آرامش موجود در دل آن، این شهر با عنوان حریره شناخته میشد.
در دوران خاصی، جزیره کیش برحسب موقعیت ویژه خود، تبدیل به یک بندرگاه ویژه با جایگاه استثنایی میشود. به همین منظور، برای استفاده هرچه بیشتر از این فرصت، شمال جزیره کیش، برای احداث شهری بندری انتخاب میشود.
علت انتخاب این بخش از جزیره برای ساخت شهر بندری حریره، وجود ساحل صخرهای مرتفع و همچنین سه خلیج و دماغه در این منطقه است. تمام این ویژگیها، بخش شمالی جزیره کیش را به بهترین نقطه برای ساخت شهر حریره تبدیل میکند.
شهر باستانی حریره دارای بناهایی محکم از سنگهای آهکی و مرجانی است. این در حالی است که بیشتر شهرهای هم دوران شهر حریره، در ساخت بناها از خشت استفاده میشد. ساختمانها و بناهای بهجامانده شهر حریره، دارای دیوارهای محکم از جنس سنگ است که اغلب دیوارهای سنگی دارای روکشهای گچی میباشند. به دلیل موقعیت ویژه شهر حریره از لحاظ تجاری و اقتصادی، احتمال حمله به این شهر وجود داشته است. علت ساخت بناها با دیوارهای مستحکم، مقابله با هرگونه حمله احتمالی بوده است.
در حال حاضر، بناهایی با سقف و پوشش سالم، در شهر حریره بسیار کم هستند؛ اما، همچنان پس از ورود به منطقه شهر باستانی حریره، همین ساختمانهای تخریبشده بهجامانده، دیدی دقیق از یک شهر یکپارچه با معماری ویژه را به شما نمایش میدهد. وسعت خرابهها و پستی و بلندیهای مربوط به شهر باستانی حریره، منطقهای به وسعت ۱۲۰ هکتار است که نماینده فعلی آن شهر عظیم و باشکوه دوران قدیم میباشد.
شهر باستانی حریره شامل قسمتهای متعددی میشود که در ادامه به معرفی هریک از آنها پرداخته میشود.
بعد از ورود به شهر حریره، در کنار ساحل، چندین مسیر و راهی که به هم متصل هستند مانند یک هزارتو را مشاهده خواهید کرد. این سایت دیدنی و جذاب در شهر حریره، در دوران قدیم، اسکله شهر حریره بوده است که از دیدنیترین سایتهای موجود در این شهر باستانی است. باوجود تخریبهای گسترده، کلیت معماری اسکله شهر حریره همچنان قابلمشاهده میباشد.
خانه اعیانی شهر حریره، دارای مساحت زیادی میباشد و بهواسطه همین مساحت زیاد از آن بهعنوان خانه اعیانی یاد میشود. این خانه دیدنی، شامل دو بخش میباشد. یک بخش بزرگتر و یک بخش کوچکتر که سبک خاصی از معماری را ارائه میدهند و که بهواسطه آن، قدیمیترین خانه در جنوب کشور است که با این سبک طراحی و ساختهشده است.
خانه اعیانی شهر حریره یادآور خانههای چندخانوار قدیمی در داخل فلات ایران و در شهرهایی چون یزد، اصفهان و کاشان است و این خانهها یکی از نمادها و نمونههای قدیمی خانههای حاشیه خلیجفارس محسوب میشود.
علاوه بر وسعت خانه و همچنین فضاهای مختلف و متنوع آن، کاشیهای ستارهای شکلی که در این خانه بهدستآمده است، همانند کاشیهایی است که زینتبخش بناهای مهم ایلخانی ایران همچون تخت سلیمان و سلطانیه است. پیدایی این مقدار کاشی که یقیناً عنصر وارداتی به جزیره است نشان میدهد که این عمارت به یکی از ثروتمندان کیش تعلق داشته است.
بخشهای مختلف بهجامانده در خانه اعیانی شامل: سکوهای درب ورودی، اتاق شاهنشین و حیاط مرکزی میباشد. بهاحتمال خیلی زیاد باتوجه به مساحت زیاد این خانه و بخشهای مختلف آن، گمان میرود، خانه اعیانی شهر حریره محل زندگی چندین خانواده بوده است.
شهر حریره شامل حمامی است با صحنهای متعدد و حصار آن به مساحت تقریبی ۵۰۰ مترمربع میرسد. سربینه و گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذکرشده قرارگرفته و توسط راهرو سرپوشیدهای از آن جدا شده است. دو خزینه کوچک و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرین بخش ساختمان را تشکیل دادهاند.
باستان شناسان معتقدند این حمام که شاید در نوع خود از قدیمیترین حمامهای ایرانی باشد که طی کاوشهای باستانشناسی کشف و شناختهشده است، و دو دوره متمایز و مجزا از هم دارد (دوره ایلخانی – دوره تیموری) با توجه به ظرفیت محدود حمام و با در نظر گرفتن دیوار بیرونی سراسری که تا مجموعه عمارت اعیانی که در جنوب شرقی حمام و به فراز تپهای بلند قرار گرفته امتداد یافته است. به نظر میرسد که این بنا حمامی خصوصی بوده و به صاحب مجموعه اعیانی تعلق داشته است.
از دیدنیترین سایتهای موجود در شهر حریره، کارگاههای صنعتی این شهر باستانی میباشد که فرصت تماشای آنها را هرگز نباید از دست داد.
برخی از این کارگاهها به شکل اتاقهایی با کفهای شیبدار و شیارهای خاص میباشند. پس از سالها کاوش، به این نکته پی برده شد که این اتاقها با کفهای شیبدار، برای بهدست آوردن شیره خرما طراحیشده بودند.
از دیگر کارگاههای بهجامانده در شهر حریره کیش، میتوان به کورههای شیشهگری موجود در این منطقه اشاره کرد. کورههایی که از قرنهای گذشته بهجامانده و تماشای آنها تجربهای فوقالعاده خواهد بود.
اگر قصد دارید از شهر تاریخی حریره در جزیره کیش دیدن فرمایید، اطلاعات زیر را بخوانید:
ساعات بازدید از این مجموعه همهروزه از ساعت ۱۰ الی ۲۲ میباشد.
بازدید از این مجموعه رایگان است.
شهر تاریخی حریره در جزیره کیش در تاریخ ۱ شهریورماه سال ۱۳۷۶ هجری شمسی با شماره ثبت ۱۸۸۶ در ردیف آثار ملی قرار گرفت.
بخش شمالی جزیره، جاده کرانه، ضلع شمالی مجموعه المپیک