غار نمکدان که به غار نمکی نیز معروف است، یکی از جاذبههای طبیعی قشم است که در جنوب غرب این جزیره جای دارد. این غار زیبا طبیعت بکری دارد و به همین دلیل افراد زیادی را بهسوی خود جلب میکند.
فهرست مطالب
غار نمکدان جزیره قشم یکی از زیباترین جاذبههای طبیعی در هرمزگان است که مجموعهای از زیباییهای منحصربهفرد را در خود جای داده است. وجود رگههای سفید نمک بر بدنه این کوه از دور منظرهای زیبا را نمایان میسازد. این گنبد نمکی در فاصلهی ۹۰ کیلومتری از شهر قشم قرار گرفته است و در بخش انتهایی جنوب غربی جزیره کوه جنوب غربی جزیره کوه گنبدی که به شکل ۲۳۷ متر از سطح دریا فاصله دارد نیز واقع است.
داخل این غار بهویژه در اعماق آن، نور کافی وجود ندارد و برای مشاهده استالاکتیت های بلورین نمک نیاز به چراغقوه پرنور است. سقف غار نمک را قندیلهای مرمرین و بلورین در اشکال مختلف پوشش دادهاند و منظرهای بدیع به وجود آوردهاند.
با توجه به تحقیقات و بررسیهایی که توسط زمین شناسان دانشگاه شیراز و کشور چک بر روی غار نمکدان در هرمزگان انجامشده نیز متوجه شدند که این غار یکی از طولانیترین غارهای نمک جهان است و طول آن ۶۴۰۰ متر است.
گنبد نمکی نمکدان، تنها گنبد نمکی در جزیره قشم است که از میان دماغه جنوب، تاقدیس سلخ و دماغه شمال غربی تاقدیس باسعیدو بالا آمده است و در نقشه تقریباً دایرهای شکل و به قطر ۷× ۶.۵ کیلومتر است. بام گنبدی دارای توپوگرافی نامنظم بوده و دیواره آن بسیار پرشیب است. در بخش جنوبی گنبد نمکی نمکدان، غارهای نمکی یادشده وجود دارد که ارتفاع آنها تا ۲۰ متر نیز اندازهگیری شده است.
نام اولیه این غار به نام غار سه مرد برهنه بوده و علت این نامگذاری نیز این بوده که سه متخصص اهل جمهوری چک وارد این غار برای کشف و نقشهبرداری میشوند و در عمق غار بهجایی میرسند که آبنمک غلیظ بود و راهی بهجز شنا برای رفتن به آن سمت غار نبود.
این سه متخصص از آنجایی که تجربه داشتند که اگر با لباس به آبنمک بروند و بعد از آن به راه رفتن در سطح غار ادامه بدهند، به علت رسوبات نمک در لباس و سفت و سخت شدن لباس و چسبیدن به بدنشان قادر به راه رفتن نخواهند بود و لباسشان مثل یک تیکه چوب میشود، پس کاملاً برهنه شدند تا برای کشف ادامه غار بتوانند از آبنمک عبور کنند. به همین علت چون این سه مرد بهصورت برهنه این غار را کشف و نقشهبرداری کردهاند، اسم این غار را غار سه مرد برهنه ۳N Cave یا (Cave of three nudes) گذاشتند. اما بعدها آن را غار نمکدان یا نمک نامیدند.
با توجه به بررسیهایی که محققان دانشگاه شیراز بر روی ۶۰۰۰ متر از این غار انجام دادهاند، سن نمکهای این غار را بهپیش از دوره کانبرین که تقریباً به ۵۷۰ میلیون سال پیش و متعلق به قبل از دوره کامبرین (یکی از دورههای زمینشناسی از دوران دیرینهزیستی) اعلام کردهاند.
لایههای نمکی چند رنگی نیز که در غار تشکیلشده است، هرکدام دهها هزار سال قدمت دارد، به همین دلیل بهتر است به هیچکدام از قندیلهای نمکی دست نزده و هوس برداشتن تکهای از آن را برای خودمان نکنیم.
چگونگی شکلگیری نمکهای غار نیز بدینصورت بوده که درگذشته نمکها بهصورت یک لایه بودند که بهمرور زمان برآمده شده و تحت اثر خاصیت شناوری که دارد، با توجه به آنکه وزن حجمی آنها از وزن سنگهای اطراف آن کمتر است، آنها را کنار میزند و به سمت بالا حرکت میکند. لایههای نمکی که در این غار وجود دارند نیز بهمرور زمان برآمده شدهاند و تحت اثر خاصیتهای شناور قرار دارد. این لایهها با توجه به اینکه وزن حجمی آنها از وزن سنگهایی که در اطراف قرار دارند نیز کمتر است آنها را بالا میزنند و بالا میروند.
در کف این غار جریانهایی از آبنمک قابلمشاهده است که منظره فوقالعادهای را برای بازدیدکنندگان پدید میآورد. رطوبت هوای جزیره و نفوذ آب در غارها سبب چکیده شدن آبنمک اشباعشده بر بدنه قندیلها میشود و باعث به وجود آوردن پیوسته این قندیلها میشود. این جریان آب در دل کوه نمکدان بهطور یک جریان دائمی زیرزمینی است و راه را به خارج از این غار میگشاید.
در مقال این غار یک حوضچه طبیعی به رنگ سفید وجود دارد که آبی که از دل این غار بیرون میآید درون آن جمع میگردد و بهصورت یک چشمه نمک در دامنه کوه جلوه گری مینماید. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد و در بخشهای داخلی این غار نمکدان نیز جریان آب قابلمشاهده است. گاهی آبنمک موجود در غار همانند آینه تصاویر را منعکس میکند و این خود باعث به وجود آمدن منظرهای زیبا و بینظیر در این منطقه میشود. بستر اصلی این چشمه رنگی سرخ دارد و میتوان رسوبات گِل اخرا (خاک نسوز) را در آن مشاهده کرد. رسوباتی که در این منطقه به وجود آمدهاند نیز حاوی ترکیبات اکسید آهن و به خصوص هماتیت هستند. بخش بالایی یا همان سقف غار نیز ساختار زیبایی دارد و توسط قندیلهای بلورین که اشکال مختلفی دارند پوشیده شده است.
نمکهایی که از این غار استخراج میشوند خاصیت دارویی دارند و از آنها بهعنوان نمکی برای علم طب بهویژه برای ورزشکاران حرفهای بهصورت کپسول مصرف میشود. ترکیباتی که نمکهای درون این غار دارند از منیزیم تشکیلشدهاند. همچنین می گویند نفس کشیدن در هوای غار، حساسیت و آسم را تسکین میدهد. اینجا مثل نمایشگاهی است که تابلوهایش از نمک ساختهشدهاند.
این غار با نام غار نمکی ۳N در تاریخ ۸ دیماه سال ۱۳۹۰ هجری شمسی با شماره ثبت ۱۷۳ به ثبت فهرست میراث طبیعی ایران رسید.
غارها و گنبدهای نمکی در جزایر قشم و همچنین هرمزگان علاوه بر اینکه جزء پدیدههای بینظیر زمینشناسی محسوب میگردند نیز جزئی از ثروتهای ملی کشور ایران هم هستند و باید در حفظ و نگهداری آنها نسل در نسل تلاش کنیم و آنها را مورد حفاظت قرار دهیم.
برای دسترسی به این جاذبه طبیعی در استان هرمزگان باید به سمت غرب جزیره قشم سفر کنید. با عبور از فرودگاه قشم و پشت سر گذاشتن حدود ۶۰ کیلومتر وارد جاده شوسه نسبتاً مناسبی میشوید که ۲۳ کیلومتر تا دهانه غار فاصله دارد.
نکته مهم در خصوص بازدید از غار این است که سعی کنید حتماً با کسی که نسبت به این غار آشنایی کامل دارد همسفر شوید تا از راه و چاه آن مطلع باشد.
آدرس: ۶۰ کیلومتری غرب فرودگاه قشم