تبریز کلانشهری در منطقه آذربایجان ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است. این شهر، بزرگترین قطب اقتصادی منطقه آذربایجان ایران و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته میشود.
کلانشهر تبریز حدود 244 کیلومتر مربع وسعت دارد و بر همین اساس، سومین شهر بزرگ ایران پس از تهران و مشهد محسوب میشود. جمعیت آن نیز در سال ۱۳۹۵ خورشیدی بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران، بالغ بر ۱٬۵۹۳٬۳۷۳ نفر بوده است.
اکثریت ساکنان تبریز آذری هستند و به زبان ترکی آذربایجانی با لهجه تبریزی سخن میگویند. دین اکثریت ساکنان نیز اسلام شیعه است.
تبریز در طول تاریخ خود با فراز و فرودهای بسیاری روبهرو بوده است. تاریخ این شهر، اشغال توسط بیگانگان و حوادث جانکاه طبیعی (مانند زمینلرزههای مهلک) را تجربه کرده است.
سنگ بنای تبریز کنونی به دوران اشکانی و ساسانی برمیگردد. این شهر یکی از طولانیترین پایتختهای ایران بودهاست؛ این شهر پایتخت سیاسی ایران در زمان روادیان، اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، قراقویونلوها، آققویونلوها، صفویان و ولیعهدنشین ایران در دوره قاجاریان بوده است به گونهای که تبریز در طول حکومت ۴۰۰ ساله خاندان «رَوّادی» و اسکان قبیله عرب «اَزْد» به شکوفایی رسید و اوج شکوفایی این شهر مربوط به دوره ایلخانان است که در این زمان، پایتخت قلمرویی پهناور از نیل تا آسیای مرکزی بود.
این شهر در سال ۱۵۰۰ میلادی و در زمان پایتختی صفویان بهعنوان پنجمین شهر پرجمعیت جهان شناخته میشد و جمعیتش با استانبول (پایتخت امپراتوری عثمانی) برابری میکرد.
تبریز مجددا در دوره قاجار به شکوفایی رسید؛ بهطوریکه در این دوره بهعنوان مهمترین و پیشروترین شهر ایران شناخته میشد. در دوران معاصر نیز این شهر یکی از مراکز مهم اقتصادی و صنعتی در سطح کشور محسوب میشود.