غار یخ مراد در نزدیکی کرج

معرفی غار یخ مراد

این غار مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان است و در ارتفاعات روستای کهنه ده واقع‌شده است. به روایت پیران منطقه، روستای کهنه ده بسیار قدیمی است و بارها و بارها، بر اثر سیلاب‌های متعدد ویران گردیده و اهالی، آنجا را ترک کرده‌اند و مجدداً از نو آباد شده است و بدین‌جهت به کهنه ده شهرت یافته است.

مسیر دسترسی به غار عموماً شیب‌دار و رو به پایین می‌باشد و با رسیدن به اعماق کوه، با چشمه‌های یخ‌زده در کف زمین و استالاکتیت‌های اسفنجی غار مواجه می‌شوید.

ارتفاع این غار از سطح دریا در حدود ۲۶۴۰ متر می‌باشد و دهانه این غار سه متر پهنا و هشت متر ارتفاع دارد.

نکته قابل‌توجه این غار مطبق بودن آن می‌باشد که در میان غارهای ایران کمتر دیده می‌شود. در بخشی از غار چهار طبقه با اختلاف ارتفاع بیش از ۳۰ متر دیده می‌شوند.

نام غار از کجا آمده است؟

وجود یخ در بیشتر دالان‌ها و دیوارهای این غار در بیشتر فصل سال، از شگفتی‌های این غار به‌حساب می‌آید. بنا بر آنچه گفته می‌شود، درگذشته احترام خاصی برای این غار قائل بودند چراکه اهالی منطقه بر این باور بودند هر کس از یخ‌های غار بخورد تا سال بعد به مراد خود می‌رسد و نام‌گذاری این نام به یخ مراد به همین علت بوده است. این غار و یخ‌هایش (به‌خصوص برای درمان ناباروری زنان) بسیار موردتوجه گذشتگان بوده است. موقع ورود به غار دخیل‌های کهنه‌ای در گوشه و کنار دیده می‌شود که گواه بر مقدس بودن این غار در باور دیرینیان است.

نظر غارنوردان حرفه‌ای

مجید کاشیان غارنورد حرفه‌ای باشگاه دماوند و ترسیم‌کننده نقشه غار در توضیحات این غار آورده است: «درگذشته مردم بومی بر این باور بوده‌اند که یخ موجود در اعماق غار برای درمان ناباروری زنان خاصیت شفادهنده دارد و وجود کهنه‌های آویخته (دخیل) به دهانه اصلی و درون غار درگذشته که باعث نام‌گذاری روستای مجاور به کهنه ده شده گواه این ادعا است».

علی جوانشاد غارنورد و کاشف پیشکسوت باشگاه دماوند در کتاب غار و غارنوردی در مورد تاریخ شکل‌گیری این غار آورده است: «به علت وجود فسیلی بر روی سنگ بزرگی در نزدیکی دهانه اصلی از گونه نرم‌تنان دریایی مربوط به دوره سوم زمین‌شناسی به نام (کاردیتا– KARDITA) این نظریه که غار در حدود پنجاه میلیون سال پیش در زیردریا به وجود آمده از صحت بیشتری برخوردار است».

راهنمای سفر به غار یخ مراد

اگر قصد دارید به این غار زیبا سری بزنید، حتماً اطلاعات زیر برای شما مفید خواهد بود:

برای رسیدن به دهانه غار باید حدود نیم ساعت پیاده‌روی در مسیری با شیب کم و بعد نیم ساعتی کوهنوردی سبک داشته باشید. البته چون بهترین زمان بازدید از غار، اسفند و فروردین است و در آن زمان تمامی مناطق اطراف پوشیده از برف است، شما می‌توانید در مسیر پیاده‌روی و کوهنوردی خود، از منظره‌های بسیار زیبای زمستانی منطقه لذت ببرید و برنامه برف‌بازی را در مسیر رفت یا بازگشت خود قرار دهید و با یک تیر چند نشان بزنید. اگر در زمانی به این غار می‌روید که برف کمتری در منطقه وجود داشت می‌توانید از گیاهان دارویی مسیر استفاده کافی را ببرید.

دهانه غار در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا می‌باشد و ۳ متر عرض و ۸ متر طول دارد. در پشت دهانه، یک تالار سنگلاخی به ابعاد ۱۲ در ۱۸ متر و ارتفاع ۶ متر قرار دارد. در این تالار تخته‌سنگی بزرگ به ابعاد ۳ در ۵ متر وجود دارد که کف آن صیقلی و گود افتاده است.

گودی کف سنگ نشان می‌دهد که برای مدت‌های مدید، آبی بر روی آن جاری بوده و اثر برجای‌مانده، حاصل تماس صدها هزار ساله جریان آب با تخته‌سنگ است. احتمالاً نقطه شروع آب اسید دار به درز شکستگی اصلی زاینده غار، در سقف همین تالار بوده و آب حاصل از فرآیند آهک خوری، از اعماق غار خارج و در پایین‌دست غار وارد رودخانه آزادبر می‌شده است. شاید هم بخشی از آب رودخانه، صدها هزار سال قبل و پیش از آنکه بر اثر فرسایش، بستر آن در محل فعلی قرار گیرد، از روی همین تخته‌سنگ وارد غار شده و گودی روی سنگ را به وجود آورده است.

طول غار یخ مراد از ابتدا تا انتهای آن در هاله‌ای از ابهام است و گفته می‌شود به علت وجود حفره‌های متعدد در آن، کسی تاکنون به انتهای غار دست پیدا نکرده است.

آب‌وهوای داخل غار یخ مراد

در غارهای ایران، به دلیل وجود بخار آب و فقدان جریان هوای آزاد در ماه‌های سر سال، دمای داخلی حداقل ۱۰ درجه از دمای بیرون غار بیشتر است، اما در غار یخ مراد، در ماه‌های سرد سال، دمای داخل غار از دمای بیرون کمتر است. دلیل این پدیده وجود منافذ فراوان بین فضای درون غار و فضای بیرون غار و ایجاد جریان هوا به علت اختلاف فشار بین دو فضا است. شاید جنس کانی‌هایی که منافذ در میان آن‌ها وجود دارند نیز در این پدیده مؤثر باشد. ارتفاع زیاد غار از سطح دریا نیز عاملی مؤثر در پایین بودن دمای غار است.

چه وسایلی لازم داریم؟

اگر قصد دارید مسیر زیادی از غار را بپیمایید باید تجهیزات کامل غارنوردی را به همراه داشته باشید. در غیر این صورت، هد لامپ، لباس گرم و کفش مناسب از وسایل ضروری شما برای این سفر خواهد بود.

بهترین زمان بازدید از غار یخ مراد

غار در تمامی ماه‌های سال قابل بازدید است اما بهترین زمان برای بازدید آن، ماه‌های اسفند و فروردین است. در این دو ماه آب‌های ناشی از بارندگی، به‌صورت چکه وارد غار می‌شوند و چکیده‌ها و چکنده‌ها و ستون‌هایی بسیار زیبا و منحصربه‌فرد در سراسر غار به وجود می‌آورند. انعکاس و شکست نور به‌وسیله این پدیده یخی، منظره‌های بی‌نظیری را در غار به وجود می‌آورد که مانند آن‌ها در هیچ غاری از ایران وجود ندارد.

در فصل بهار نیز گیاهان معطر کوهستانی محوطه بیرون غار را می‌پوشانند که برای بازدیدکنندگان از غار بسیار دیدنی است.

ثبت در آثار ملی ایران

این اثر در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۵۷۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس غار یخ مراد

جاده کرج به چالوس، کیلومتر ۶۵، گچسر، روستای کهنه ده

برای رسیدن به غار یخ مراد، می‌توانید از مسیر تهران – چالوس حرکت کنید، صبحانه را در یکی از رستوران‌های کنار جاده میل کنید و حدود ۶۵ کیلومتر بعد از تهران، به سمت روستای کهنه ده بروید و بعد از رسیدن به دو راهی، راه سمت راست، راه غار را به شما نشان می‌دهد.