بزقرمه یکی از غذاهای محلی و خوشمزه کرمان است که تقریباً در تمامی نقاط این استان طبخ میشود. این غذا طرفداران بسیاری دارد و اگر به کرمان سفر کردید، حتماً از این غذای خوشمزه که در اکثر رستورانها یافت میشود، نوشجان کنید.
فهرست مطالب
شاید برایتان سؤال باشد که چرا به این غذا بزقرمه میگویند. در اصل برای طبخ این غذا در قدیم از گوشت بزغاله استفاده میکردند که بسیار لطیف و خوشمزه بود و به همین دلیل به آن بزقرمه (قرمه بزغاله) میگویند؛ گرچه امروز این غذا بیشتر با گوشت گوسفندی تهیه میشود.
در ادامه باهم مراحل پخت این غذای خوشمزه را مرور میکنیم.
نخود: ۱٫۵ پیمانه
گوشت سردست یا ماهیچه گوسفند: ۵۰۰ گرم
کشک: ۱٫۵ پیمانه
پیاز: دو عدد
زعفران دمکرده: سه قاشق غذاخوری
سیر: یک بوته
نمک، فلفل و زردچوبه: به مقدار لازم
گردو، پیازداغ، سیرداغ و نعنا داغ برای تزیین: به مقدار لازم
این غذای خوشمزه در ۴ مرحله آماده میشود که به توضیح آن میپردازیم:
۱- مرحله اول:
نخود را از شب قبل خیس کرده و چند بار آب آن را عوض کنید تا نفخ آن گرفته شود.
۲– مرحله دوم:
یک عدد پیاز را نگینی خرد کنید و در مقداری روغن تفت دهید تا سبک و طلایی شود. سپس گوشت را همراه با سیر خردشده، زردچوبه و فلفل سیاه به پیاز اضافه کنید و هم بزنید تا رنگ گوشت تغییر کند.
۳– مرحله سوم:
در این مرحله نخودی را که خیس کرده بودید، همراه با آب به گوشت اضافه کنید و اجازه دهید که کاملاً پخته و نرم شوند.
۴– مرحله چهارم:
سپس یک پیاز دیگر را در ظرفی جداگانه سرخ کنید و سیر رنده یا خردشده را به آن اضافه کنید و وقتی تفت خورد، به قابلمه گوشت و نخود اضافه کنید. این کار عطر و بوی خوبی به غذا میدهد.
۵- مرحله پنجم:
در انتها وقتی گوشت و نخود پخت و آب زیادی در قابلمه باقی نماند، باید همه مواد را با گوشتکوب بکوبید تا له شوند.
سپس کشک را اضافه کنید و اجازه دهید که کشک با سایر مواد برای ۱۰ دقیقه ریزریز بجوشد تا بوی خامی کشک از بین برود. حالا نمک غذا را بچشید و اگر لازم بود به آن نمک اضافه کنید. زعفران دمکرده را نیز به مواد دیگر اضافه کنید.
غذا را در ظرف سرو بکشید و روی آن را با گردوی خردشده، سیرداغ، پیازداغ، نعناداغ و کشک تزیین کنید. نوش جان!
این روش زمان پخت سریعتری نسبت به پخت سنتی دارد.
۱– در این روش ۱٫۵ پیمانه نخود خیسخورده را همراه با آب بپزید. مقدار آب در حدی باشد که بهاندازه دو بندانگشت آب روی نخود قرار بگیرد. سپس آن را با گوشتکوب بهصورت نیمکوب درآورید.
۲– یک پیاز را رنده کنید و آب آن را بگیرید؛ سپس همراه با نمک و ادویه به ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم گوشت چرخکرده اضافه کنید و خوب ورز دهید و از آن گلولههای کوچکی بهشکل کوفتهقلقلی درست کنید.
۳– یک عدد پیاز و چند حبه سیر را در روغن تفت دهید و بعد این کوفتهها را همراه با پیاز و سیر کمی سرخکنید و در ظرف را بگذارید تا کمی بپزد.
۴– درنهایت ۱٫۵ قاشق غذاخوری نعنا خشک را به این مخلوط اضافه کرده و حرارت را خاموشکنید. این مخلوط را به نخود اضافه کنید و اجازه دهید تا گوشت بپزد. سپس یک تا ۱٫۵ کاسه کشک رقیقشده را در بزقرمه بریزید و وقتی چند جوش خورد، به آن نمک بزنید. غلظت این خوراک باید در حد و اندازه آش رشته باشد. نوش جان!
۱– با توجه به طبع سرد کشک، بهتر است نعناداغ و سیرداغ را از این غذا حذف نکنید.
۲– برای این غذا ترجیحاً از نخود لپهشده یا نیمکوب استفاده کنید. بهعبارتی، پس از خیساندن نخود، اگر فشار کوچکی به آن بدهید، پوست آن جدا شده و نخود از وسط به دونیم میشود. بهجای نخود میتوانید لپه در بزقرمه بریزید.
۳– از آنجا که گوشت باید بهطور کامل بپزد و بهدلیل وجود کشک، امکان شورشدن بزقرمه وجود دارد؛ اضافهکردن نمک به غذا را به مراحل آخر پخت موکول کنید.
۴– برای تهیه بزقرمه با سیبزمینی باید پوست آن را بگیرید، چند قاچ کنید و با گوشت و نخود بپزید.
۵– در روش اصلی طبخ بزقرمه از هیچ نوع روغنی استفاده نمیکنند و چربی غذا از گوشت پرچرب تأمین میشود.
۶– اگر بخواهید این غذا را بهعنوان خورش با برنج میل کنید، وقتی غذا جا افتاد و آبش بهاندازه بود، زیر حرارت را خاموش کنید. در این شرایط دیگر نیازی به کوبیدن آن نیست.
۷– پس از اضافهکردن کشک، غذا از قلزدن میافتد، بهمحض اینکه دوباره جوش آمد، حرارت را خاموش کنید؛ زیرا کشک در اثر حرارت خواص خود را از دست میدهد.
۸– در برخی نقاط کرمان برای درست کردن بزقرمه، از برنج استفاده میکنند و برای این منظور در ۴۰ تا ۵۰ دقیقه پایانی پخت غذا، نصف پیمانه برنج خیسخورده به مواد میافزایند و اجازه میدهند که برنج خوب پخته شود.
۹– در طرز تهیه بزقرمه قشقایی که یک غذای اعیانی به شمار میرود، از نخود استفاده نمیشود. برای درستکردن این غذا ابتدا پیاز فراوان و دنبه را سرخ میکنند؛ سپس گوشت بره با استخوان را به آن میافزایند و تفت میدهند تا رنگ گوشت عوض شود. درنهایت به آن فلفل سیاه، زردچوبه و ادویه میزنند و روی حرارت ملایم با کمی آب جوش میپزند.
این بزقرمه را با برنج ساده، باقالیپلو یا پلو شوید نوش جان میکنند. برای طعم لذیذتر غذا، در اواخر پخت به آن قارا (قره قروت) نیز میزنند. این غذا که به آن قا قورمه، بوزقرمه یا قاورمه میگویند، اغلب بهشکل سنتی روی آتش زغال یا هیزم درست میشود.
۱۰– بزقرمه بهنوعی آبگوشت بزباش کرمانیهاست. کرمانیها بهجای گوجهفرنگی به بزقرمه کشک اضافه میکنند.
۱۱– بزقرمه اصیل کرمانی معمولاً کمی رقیق است و در آن نان ترید یا تلیت میکنند. دلیلش هم این است که کرمانیها ترجیح میدهند سیبزمینی را به بزقرمه اضافه نکنند.
۱۲– خوردن بزقرمه با نان و سبزی محلی و خرمای بم توصیه میشود.