عمارت تاریخی مسعودیه در بافت مرکزی تهران

عمارت مسعودیه یک ساختمان تاریخی مربوط به دوره قاجار است که در تهران، میدان بهارستان قرار دارد.

این باغ عمارت با دستور مسعود میرزا حاکم اصفهان، ملقب به ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه در سال ۱۲۹۵ هجری قمری در زمینی به وسعت حدود ۴۰۰۰ مترمربع ساخته‌شده است. درواقع نام این عمارت نیز برگرفته از نام مسعودمیرزا است که به مسعودیه شهرت یافته است.

عمارت مسعودیه در طول سال‌های عمر خود شاهد وقایع بسیار زیادی بود.

در جریان جنبش مشروطه با توجه به نزدیکی آن به میدان بهارستان و اختلاف ظل السلطان با برادرش مظفرالدین شاه و فرزند او، یکی از پایگاه‌های مشروطه خواهان و مخالفان محمدعلی شاه بود.

در سال ۱۲۸۷ در نزدیکی این عمارت بمبی دست‌ساز زیر کالسکه محمدعلی شاه منفجر شد که بهانه لازم را برای به توپ بستن مجلس دست او داد. پس از واقعه بهارستان، عمارت مسعودیه نیز به همراه خانه ظهیرالدوله و سایر مشروطه خواهان به رگبار بسته شد.

نخستین کتابخانه و موزه ملی ایران جایی در گوشه این عمارت برپا شدند.

در حدود سال‌های ۱۳۰۴ انجمن معارف با استفاده از یکی از اتاق‌های آن نخستین کتابخانه رسمی کشور را که پایه اصلی و اولیه کتابخانه ملی بود را گذاشت.

چند سال بعد نیز یکی دیگر از اتاق‌های آن به عتیقه‌های باستانی که از گوشه و کنار ایران به‌دست‌آمده بود اختصاص یافت و در حقیقت نخستین موزه ایران در آن پایه‌گذاری شد. اشیای عتیقه همین جا در سال ۱۳۱۸ به موزه ملی منتقل شد.

همچنین در فاصله سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ هجری شمسی، از عمارت مسعودیه برای مدت کوتاهی به‌عنوان دانشکده افسری استفاده‌شده است.

در سال ۱۳۴۵ هجری شمسی نیز با تفکیک وزارت آموزش‌ و پرورش از فرهنگ و هنر، عمارت مسعودیه به این وزارت خانه سپرده شد و نخستین وزارتخانه آموزش‌وپرورش در آنجا مستقر شد.

عمارت مسعودیه ۲۵ شهریور سال ۱۳۹۰ میزبان پانزدهمین جشن خانه سینما بود.