بازار تجریش یکی از بازارهای قدیمی و زیبای تهران است که در شمال پایتخت و در محدوده شهرداری منطقه ۱ جای گرفته است. این بازار در جوار امامزاده صالح (ع) تجریش جای گرفته است و همهروزه افراد زیادی برای خرید به آن مراجعه میکنند.
فهرست مطالب
بازار تجریش قدیمیترین بازار منطقه شمیران در شمال تهران است و نمونه کوچکی از بازار بزرگ پایتخت به شمار میرود.
در برخی منابع آمده که تاریخ ساخت این بازار به هفتاد سال پیش بازمیگردد. اما بعضی کسبه قدیمی بازار نیز میگویند این مکان قدمتی ۱۵۰ ساله دارد. هرچند برخی از سازههایی که در این مکان وجود دارند قدمتشان بیش از اینها میباشد. مانند تکیه معروف بازار تجریش که گفته میشود از ۲۲۰ سال پیش در محل ساخت بازار وجود داشته است.
بازار تجریش جایی است که در آن میتوان از هر صنعت و محصولی نمونهای پیدا کرد، به قول معروف از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در اینجا دیده و خرید و فروش میشود.عمده محصولاتی که در بازار تجریش به فروش میرسد را میتوان به این شکل دستهبندی کرد:
در بازار چندین مغازه وجود دارد که با سر زدن به آنها میتوانید تقریباً تمام صنایعدستی ایران را بهصورت یکجا مشاهده کنید. از معروفترین آنها میتوان به ترمه یزد، سفال همدان، خاتم، مینا و ظروف مس اصفهان، گلیم و جاجیم کردستان و کرمان و بسیاری دیگر نام برد.
ایران به آجیل و خشکبار مرغوب و درجهیک که هرساله تولید میکند در دنیا معروف است، پس دیدن مغازههایی در بازار تجریش که این نوع محصولات را میفروشند نباید چندان تعجب برانگیز باشد.
از مقابل مغازههای ادویه فروشی و عطاریهای بازار که رد میشوید آنقدر تنوع رنگ و اسم میبینید که نمیدانید کدامیک را بخرید.
تازگی، بوی خوب و طراوت محصولات بخش میوه و ترهبار بازار تجریش بهاندازهای است که شما را مجبور به خرید میکند اما کار به اینجا ختم نمیشود. هر بار که در بازار تجریش قدم میزنید به یک میوه عجیبوغریب دیگر برمیخورید که نظیرش را در هیچ جای دیگری ندیدهاید و اسمش را نشنیدهاید.
ترشی فروشیهای بازار تجریش نیز بسیار معروف هستند و طیف مختلفی از محصولات خوشمزه، ترش و رنگارنگ را در خود جای میدهند. به هنگام گشت در قسمتهای مختلف بازار، تماشا و خرید از این قسمت را فراموش نکنید. تنوع خوراکی اینجا آنقدر زیاد هست که هر بار با اسم و شکل تازهای از ترشی غافلگیر میشوید.
یادگاری دیگری که میتوانید با خود از بازار تجریش به خانه ببرید زیورآلات مصنوعی و تسبیح است.
در کنار اینها شما میتوانید از مغازههای ساعتفروشی، طلافروشی، نانوایی سنتی و مدرن، پارچهفروشی، لوازم الکترونیکی و … نیز دیدن کنید. علاوه بر تمام اینها رد و نشانی از عروسکهای خارجی، لباسهای ارزانقیمت چینی، کتاب دعا، کیف و کفش، سیدی کارتونهای روز دنیا و … نیز در این بازار دیده میشود.
بازارچه تجریش را که تا انتها بروید به یک محوطه بزرگ میرسید که میدان میوه و ترهبار بازار محسوب میشود اما اگر خوب به نشانهها نگاه کنید متوجه میشوید که شما در تکیه بزرگ و مشهور تجریش قرار گرفتهاید.
تکیه بالای شمرون یا تکیه بزرگ تجریش که قدمت آن به دوران قاجار و ۲۲۰ سال پیش بازمیگردد و یکی از قدیمیترین تکیههای شهر تهران به شمار میرود.
این تکیه آنقدر اهمیت و ارزش دارد که در تاریخ ۲۵ مهر ۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تکیهای که در زمان ایام محرم، اربعین حسینی و ایام فاطمیه رنگ و بوی عزاداری میگیرد و تعزیههای باشکوهی در آن برگزار میشود. بهطوری که در ششمین اجلاس شورای عالی ثبت کشور، مراسم تعزیهخوانی در تکیه بزرگ تجریش بهعنوان میراث معنوی ثبت شد.
اوایل قرن دوازدهم هجری شمسی، باغداران و روستاییان تجریش تصمیم گرفتند تا ساختمانی مناسب برای تجمع عزاداران سیدالشهدا بسازند. تا پیش از آن مردم در مسجد دورهم جمع میشدند و اهالی در خانههای خود از عزاداران حسینی پذیرایی میکردند؛ اما بهتدریج با افزایش جمعیت دیگر نمیتوانستند پاسخگوی حضور تمام افراد باشند به همین دلیل به فکر ساختن تکیه بزرگ تجریش افتادند.
تکیه در سال ۱۱۷۶ خورشیدی افتتاح شد؛ اما در زمان ساخت محوطه داخلی آن مسقف نبود. بعد از مدتی تصمیم بر آن شد تا محوطه میانی ۶۰۰ مترمربعی آن را مسقف کنند. هرسال در ماههای محرم و صفر عزاداریهای باشکوهی در این تکیه برگزار میشد تا اینکه در سال ۱۳۶۶ هجری شمسی سیل مهیبی آمد و قسمتی از تجریش را ویران کرد. تکیه بزرگ نیز در این حادثه آسیب دید؛ اما سقف و تاق نماهای آن سالم ماندند. این تکیه دوباره به همت مردم برپا شد و از آن زمان تاکنون میزبان عزاداران حسینی است.
تکیه بزرگ تجریش یک فضای میانی دارد و ساختمانی دو طبقه آن را در برگرفته است. در بخش غربی یک باب مغازه دیده میشود که چند دهنه دارد و ارتفاع آن بیشتر از سایر مغازههاست و به آن شاهنشین میگویند.
علاوه بر اینها، ۵ باب مغازه در ضلع شمالی و ۴ باب مغازه نیز در ضلع جنوبی و شرقی تکیه ساختهشده است. طبقه دوم این ساختمان نیز در زمانهایی که مراسم مذهبی در اینجا اجرا نمیشود، استفاده تجاری دارد.
در قدیم ستونهایی چوبی سقف را نگه میداشتند که امروز ستونهای فلزی جای آنها را گرفتهاند.
در کنار تکیه بزرگ تجریش، بازار این محله چند مسجد را نیز در خود جای داده است.
رسم ساخت مسجد و مدرسه در کنار بازار یکی از رسمهای قدیمی ایرانیهاست و بازار تجریش نیز از این قاعده مستثنا نیست. سه مسجد خان (مسجد صاحبالزمان فعلی)، مسجد اعظم و مسجد سیدالشهدا نیز از مساجد قدیمی بازار تجریش هستند و در زمان گشتوگذار در این محل میتوانید به این مساجد هم سری بزنید و در حال و هوای معنویشان شریک شوید.
تهران، میدان تجریش، جنب امامزاده صالح (ع)، بازار تجریش