معجون قاووت که به قُوَتو نیز معروف است، یکی از سوغات معروف کرمان محسوب میشود که طرفداران بسیاری دارد. این معجون بهصورت پودر بوده و به دلیل استفاده از دانههای روغنی و گیاهان دارویی بسیار مقوی است.
فهرست مطالب
واژه «قاووت» ترکی و به معنی «مخلوط آرد نخودچی با قهوه و شکر» میباشد و از زمان ترکان غز به ادبیات ما راه پیدا کرده است.
در ادامه باهم به طرز تهیه این معجون خوشمزه میپردازیم:
تخم خرفه: ۵۰۰ گرم
بذر کتان: ۲۰۰ گرم
جو: ۲۵۰ گرم
شاهدانه: ۲۰۰ گرم
تخم کاهو: ۲۰۰ گرم
موردانه: ۱۰۰ گرم
تخم گشنیز: ۱۵۰ گرم
تخم آفتابگردان: ۲۰۰ گرم
سیاهدانه: ۱۰۰ گرم
کنجد: ۲۰۰ گرم
جدوا: ۲۵ گرم
هل باد (هل قراب): ۵۰ گرم
هل سبز: ۱۰ گرم
شقاقل: ۲۰ گرم
خشخاش: ۲۵۰ گرم
قهوه: ۱۵۰ گرم
تاجریزی (روپاس): ۵۰ گرم
دارچین: ۵ گرم
زنجبیل: ۵ گرم
فلفل سیاه: ۵ گرم
ریشه جوز: ۱۰ گرم
مرزنگوش (مرزنجوش): ۱۰ گرم
بذر آویشن: ۱۰ گرم
زنیان: ۱۰ گرم
عاقرقرها: ۵ گرم
زعفران: ۵ گرم
مغز بادام: ۲۵ گرم
مغز فندق: ۲۵ گرم
بادامهندی: ۲۵ گرم
مغز پسته: ۲۵ گرم
مغز گردو: ۲۵ گرم
انجیر: ۲۵ گرم
نارگیل: ۲۵ گرم
نخود: ۱۰۰ گرم
جوز هندی: ۱۰ گرم
میخک (قلمفر): ۵ گرم
بهارنارنج: ۱۰ گرم
بابونه: ۲۵ گرم
رازیانه: ۵ گرم
افتیمون: ۲۵ گرم
شکر: دو برابر مواد بالا
این معجون خوشمزه در سه مرحله تهیه میشود که در ادامه به توضیح آن میپردازیم:
۱- مرحله اول:
ابتدا مواد بالا خوب پاک کنید. همچنین میتوانید مواد بالا را خوب بشویید و هرکدام از مغزها را داخل ظرفهای جداگانه قرار دهید و زیر آفتاب بگذارید تا خشک شوند. مراقب باشید اصلاً مواد را باهم مخلوط نکنید و هرکدام را در کاسهای جدا قرار دهید.
۲– مرحله دوم:
وقتی مطمئن شدید رطوبت همه مواد گرفتهشده است، باید تخم خرفه، بذر کتان، جو، شاهدانه، تخم کاهو، موردانه، تخم گشنیز، تخم آفتابگردان، سیاهدانه، خشخاش و قهوه را جداگانه برشتهکنید.
برای برشته کردن باید یک تابه بردارید و بدون افزودن روغن هرکدام از مواد را خوب تفت دهید. در این مرحله باید شعله خیلی کم باشد و سریع و مدام هم بزنید تا بوی خوب برشته شدن آنها فضای خانه را بگیرد.
۳– مرحله سوم:
بعد از برشته کردن نوبت به آسیاب کردن مواد میرسد. شما میتوانید از آسیاب خانگی استفاده کنید و یا میتوانید مواد را به عطاریها ببرید تا با دستگاه صنعتی آسیاب شود. برای آسیاب کردن در منزل بدین روش عمل کنید:
ابتدا پوست هل باد و سبز را بگیرید. برای این کار هلها را داخل یک هاون ریخته و خوب بکوبید و همینکه دانههای داخلش خارج شد، پوستش را دور بریزید. سپس همه مواد را باهم مخلوط کنید و سپس آنها را داخل آسیاب بریزید تا کاملاً پودر و یکدست شوند. به دلیل حجم بالای مواد، میتوانید هربار مقداری از مواد را آسیاب کنید. نوش جان!
۱– میزان استفاده مغزها و شکر در این آموزش پیشنهادی است و شما میتوانید آنها را کم و یا زیاد کنید.
۲– مزه تلخ و تند یا بوی نا از نشانههای انقضای مصرف محصول است.
۳– برای مصرف میتوانید روزانه چند قاشق از قاووت را میل کنید، همچنین میتوانید چند قاشق از آن را در آب جوش، شیر گرم یا چایی کمرنگ ریخته و بنوشید.
۴– بهتر است معجون قاووت را در یخچال نگهداری کنید.
۵– قاووت در بازار انواع مختلفی دارد و قاووت آموزش دادهشده به چهل گیاه معروف است.
۶– تمامی این دانهها را میتوانید از عطاریهای سطح شهر تهیه کنید.
قاووت برای افزایش مقاومت زنان در زمان بارداری، کاهش درد عادت ماهانه، افزایش توان ورزشکاران، کاهش ضعف و ناتوانی ذهنی و جسمی در کودکان و، افزایش شیر زنان شیرده، تقویت معده و روده بیماران گوارشی و در دوران نقاهت بیماری و برای افزایش نیرو و میل جنسی مردان توصیه میشود.
این معجون همچنین در درمان پادرد، کمردرد، سردرد و درمان نفخ معده مؤثر است و برای رفع خستگی کسانی که فعالیت جسمی و ذهنی زیاد دارند مفید است.
در برخی شهرها مانند کرمان رسم برآن است هنگامیکه خانمی زایمان میکند جهت تقویت قوای ازدسترفته به او قاووت میدهند.